Straffen en belonen zijn belangrijke onderdelen van het opvoeden. Op een kindercentrum worden veelal andere methodes gebruikt dan thuis, met name omdat de relatie tussen een kind en een leidster anders is dan die tussen een kind en een ouder. Daarbij bestaat op een kindercentrum vaak positieve groepsdruk; de kinderen hebben het graag gezellig met elkaar en houden zich daarom meestal erg goed aan de regels. Het omgaan met het overtreden van regels is verschillend voor kinderen op een kinderdagverblijf, een buitenschoolse opvang of bij een gastouder.

Op het kinderdagverblijf is het belangrijk te beseffen dat het geweten pas echt vorm krijgt rond het derde levensjaar. Controle over het gedrag van het kind vindt daarvoor hoofdzakelijk van buitenaf plaats. Volwassenen corrigeren het kind als iets niet mag. Het kind houdt zich dan aan de regels, omdat het graag een blije leid(st)er heeft, maar niet per se omdat het begrijpt waarom iets niet mag. Het is dan ook juist in deze fase erg belangrijk het kind te vertellen dat iets niet mag. Het waarom is vaak nog te ingewikkeld. Buiten dat is een van de favoriete spellen van de dreumes het opzoeken van de grenzen. Wees daarom iets flexibeler met dreumesen, of ga mee in het spel.

Er wordt nooit fysiek gestraft. Ook een ‘opvoedkundige tik’ wordt in een kindercentrum niet getolereerd. Straffen door een kind apart te zetten wordt in kindercentra wel gebruikt. Maar kinderen worden niet op de gang geplaatst, of ergens anders waar geen toezicht is. Een kind kan een leid(st)er, net als een ouder, boos maken. Maar een leid(st)er is in principe nooit alleen. Wanneer de emoties mogelijk (te) hoog oplopen, onderken dat je emotioneel bent of wordt. Roep dan de hulp van een collega in.

Vuistregels die gelden bij straffen:

• Wees niet boos, doe boos.
• Een kind is niet stout, het doet stout.
• Verhef je stem niet, maar verdiep hem.
• Een straf is eindig.

In een kindercentrum wordt niet beloond met behulp van eten of snoep. Dit is ook niet nodig. Een kind heeft genoeg aan een compliment, aai over de bol of knuffel. De intrinsieke motivatie om goed te doen is aanwezig bij kinderen. Indien een kind altijd iets krijgt na goed gedrag, kan een kind de motivatie vanuit zichzelf verliezen.

Zoektermen:

• straffen en belonen kinderopvang